Στην Ενότητα 20 "Ποιος είναι; Τι κάνει;" του βιβλίου της Γλώσσας της Β΄ τάξης, διαβάσαμε το κείμενο "Η συνέντευξη με τον κυρ-Παντελή". Στο κείμενο αυτό, δύο από τους ήρωες του βιβλίου, η Γαλήνη και ο Αρμπέν, παίρνουν συνέντευξη από έναν κύριο που, όταν ήταν νέος, ήταν παγωτατζής. Ο κυρ-Παντελής μίλησε στα παιδιά για το επάγγελμα που έκανε και τους εξήγησε γιατί στις μέρες μας έχει πια σχεδόν χαθεί.
Το κείμενο μας έδωσε την αφορμή να αναζητήσουμε και άλλα επαγγέλματα που υπήρχαν στο παρελθόν και πλέον δεν υπάρχουν ή υπάρχουν πολύ λίγοι που ακόμα τα ασκούν. Κάθε παιδί από την τάξη μας ανέλαβε να βρει πληροφορίες για ένα τέτοιο επάγγελμα. Συγκεντρώσαμε στην τάξη τα στοιχεία για όλα τα επαγγέλματα, τα διαβάσαμε, μιλήσαμε για αυτά και λύσαμε τις απορίες μας.
Μπορείτε και εσείς να διαβάσετε τις πληροφορίες που βρήκαμε για τα επαγγέλματα αυτά:
Τσαγκάρης
Το επάγγελμα του τσαγκάρη είναι να φτιάχνει παπούτσια, αλλά σήμερα όταν λέμε "τσαγκάρης" εννοούμε τον τεχνίτη που επιδιορθώνει τα χαλασμένα παπούτσια.
Το τσαγκαράδικο ήταν ο χώρος όπου ήταν ο πάγκος, οι βελόνες, οι σκοράφες, τα σουβλιά, τα σφυριά και οι λίμες, οι τανάλιες και τα καλαπόδια. Τότε δεν υπήρχαν κόλλες και μηχανές. Ο τσαγκάρης δούλευε ώρες ατελείωτες, φορώντας πάντα τη χαρακτηριστική δερμάτινη ποδιά του. Εκεί δεχόταν και τις παραγγελίες των πελατών του.
Ένα ζευγάρι παπούτσια τότε κόστιζε σχεδόν μια χρυσή λίρα και για να φτιαχτούν χρειαζόταν 2-3 μέρες δουλειά. Τα παπούτσια ήταν χειροποίητα, ήταν ραφτά και καρφωτά. Για να τα κατασκευάσει ο τσαγκάρης αγόραζε το δέρμα. Το ψιλό δέρμα το χρησιμοποιούσε για το πάνω μέρος του παπουτσιού και το χοντρό για τις σόλες.
Αγγειοπλάστης
Η δουλειά του αγγειοπλάστη είναι να παράγει κεραμικά προϊόντα, δηλαδή αντικείμενα από πηλό. Χρειάζεται επαγγελματική εκπαίδευση, δεξιότητα, εφευρετικότητα, δημιουργικότητα και υπομονή.
Σιδεράς
Οι σιδεράδες έφτιαχαν με τα χέρια τους ό,τι υπήρχε από σίδερο. Στη φωτιά ζέσταιναν τα σίδερα για να τα κάνουν εύπλαστα και μετά τα έπιαναν με μια μεγάλη τανάλια και τα έβαζαν στο αμόνι. Το αμόνι ήταν μια μεγάλη βάση πάνω στην οποία έβαζαν τα σίδερα που θα επεξεργάζονταν. Εκεί χτυπούσαν το κοκκινισμένο από τη φωτιά σίδερο με ένα μεγάλο σφυρί και του έδιναν τη μορφή που ήθελαν. Ήταν πάρα πολύ σκληρή δουλειά που ήθελε πολλή δύναμη γιατί τα σίδερα ήταν βαριά και γιατί οι σιδεράδες ήταν συνέχεια δίπλα στη φωτιά και γέμιζαν μουντζούρα.
Πεταλωτής
Παλιά οι πεταλωτές περνούσαν στις οπλές των αλόγων πέταλα. Για να το καταφέρουν αυτό, δένανε τα άλογα και τα πόδια τους. Μετά περνάγανε τα πέταλα σε ένα ένα πόδι ξεχωριστά.
Παγοπώλης
Το επάγγελμα του παγοπώλη είχε ξεχωριστή θέση στα παλιά χρόνια και ειδικά ο παγοπώλης που ήταν πλανόδιος.
Ήταν ένα επάγγελμα εποχιακό, που άρχιζε από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο μήνα. Η σούστα ή ένα τρίτροχο καρότσι ή ένα γαιδουράκι ήταν τα μεταφορικά μέσα με τα οποία μετέφεραν τις κολόνες πάγου από τα παγοπωλεία της πόλης. Για να μη λιώνει ο πάγος τον σκέπαζαν με τα τσουβάλια ή χοντρά πανιά και φυσικά ο διανομέας έπρεπε να κινείται γρήγορα.
Για να μην παγώνουν τα χέρια του φορούσε χοντρά γάντια και για εργαλεία είχε ένα πριόνι για να κόβει τον πάγο και ένα γάντζο με τον οποίο χτυπούσε την κολόνα για να ανοίξει και να τη μεταφέρει στον προορισμό της, σπίτια ή μαγαζιά.
Το μεροκάματο του παγοπώλη ήταν πολύ σκληρό.
Υφάντρα
Υφάντρες ονομάζονται οι γυναίκες που ύφαιναν τα νήματα του αργαλειού, αλλά και τα υφαντά υφάσματα στον αργαλειό.
Ο αργαλειός ήταν το εργαλείο της υφαντικής.
Η τέχνη της υφαντουργίας αναπτύχθηκε στο Βόρειο Αιγαίο το 2ο αιώνα. Μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη της υφαντουργίας έπαιξε το ότι οι κοπέλες έπρεπε μόνες τους να ετοιμάσουν τα προικιά τους. Παράλληλα όμως η τέχνη αυτή βοηθούσε και οικονομικά τις οικογένειες αυτές. Το να ξέρεις λοιπόν την τέχνη του αργαλειού ήταν τότε πολύ σημαντικό.
Για την κατασκευή νημάτων οι υφάντρες χρησιμοποιούσαν κυρίως μετάξι, λινάρι και βαμβάκι. Το γνέσιμο το έκαναν οι ίδιες ακολουθώντας διαφορετική διαδικασία για κάθε υλικό. Στον αργαλειό επίσης γίνονταν και οι κουρελούδες.
Τελάλης (Ντελάλης)
Ο τελάλης παλιά ήταν ο άνθρωπος που φώναζε τα νέα στο χωριό, όταν γινόταν κάτι.
Γανωτής (Γανωτζής, Γανωματής)
Γανωτής ονομάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει χάλκινα σκεύη με κασσίτερο. Οι γανωτζήδες ήταν συνήθως πλανόδιοι τεχνίτες που αναλάμβαναν το στίλβωμα των χάλκινων οικιακών σκευών όπως τα ταχριά, τα καζάνια, τα κουτάλια, τα πηρούνια κλπ.
Η φωνή του πλανόδιου γανωτή δεν ακούγεται πια στις γειτονιές. Στις αρχές του 2ου αιώνα, ο γανωτζής κουβαλούσε στην πλάτη του τα απαραίτητα εργαλεία και περπατώντας φώναζε και καλούσε τις νοικοκυρές να του φέρουν τα είδη που χρειάζονταν γάνωμα. Έστηνε τη γκαζιέρα του στην αυλή του σπιτιού. Έλιωνε τον κασσίτερο. Αφού καθάριζε το εσωτερικό του σκεύους με σπίρτο και το έτριβε με κουρασάνι (τριμμένο κεραμίδι), κράταγε το σκεύος με τσιμπίδα πάνω από τη φωτιά και έριχνε μέσα το νησιαντήρι (χλωριούχο αμμώνιο), για να στρώσει καλύτερα το καλάι πάνω στο χάλκωμα. Αφού το σκούπιζε καλά, άπλωνε το λιωμένο καλάι σε όλη την επιφάνεια του σκεύους μ' ένα χοντρό βαμβακερό ύφασμα. Ζητούσε και από τη νοικοκυρά του σπιτιού μια λεκάνη με κρύο νερό στην οποία βουτούσε το σκεύος που γάνωσε και λαμπύριζε στον ήλιο.
Το επάγγελμα αυτό συνδέεται κυρίως με τους τσιγγάνους και αποτελεί ένα από τα παραδοσιακά τους επαγγέλματα.
Το γάνωμα έπρεπε να γίνεται συχνά για λόγους υγείας, κυρίως στα σκεύη που χρησιμοποιούσαν στο μαγείρεμα, οπότε οι γανωτζήδες είχαν δουλειά όλο το χρόνο.
Τα τελευταία χρόνια το επάγγελμα αυτό έχει εξαφανιστεί, αφού τα μαγειρικά σκεύη είναι πλέον ανοξείδωτα και δε χρειάζονται επικασσιτέρωση. Σήμερα υπάρχουν ελάχιστοι τεχνίτες στην επαρχία που υπαπασχολούνται αφού τα εναπομείναντα χρηστικά χάλκινα σκεύη είναι ελάχιστα.
Αφού διαβάσαμε τις πληροφορίες για τα επαγγέλματα που χάθηκαν ή χάνονται και συζητήσαμε για αυτά, παίξαμε ένα παιχνίδι. Πήραμε διάφορες εικόνες από τα συγκεκριμένα επαγγέλματα και άλλα σαν αυτά και προσπαθήσαμε να βρούμε ποιο επάγγελμα απεικονίζει κάθε φωτογραφία. Τέλος, τις κολλήσαμε σε ένα χαρτόνι και διακοσμήσαμε την τάξη μας.
Το κείμενο μας έδωσε την αφορμή να αναζητήσουμε και άλλα επαγγέλματα που υπήρχαν στο παρελθόν και πλέον δεν υπάρχουν ή υπάρχουν πολύ λίγοι που ακόμα τα ασκούν. Κάθε παιδί από την τάξη μας ανέλαβε να βρει πληροφορίες για ένα τέτοιο επάγγελμα. Συγκεντρώσαμε στην τάξη τα στοιχεία για όλα τα επαγγέλματα, τα διαβάσαμε, μιλήσαμε για αυτά και λύσαμε τις απορίες μας.
Μπορείτε και εσείς να διαβάσετε τις πληροφορίες που βρήκαμε για τα επαγγέλματα αυτά:
Τσαγκάρης
Το επάγγελμα του τσαγκάρη είναι να φτιάχνει παπούτσια, αλλά σήμερα όταν λέμε "τσαγκάρης" εννοούμε τον τεχνίτη που επιδιορθώνει τα χαλασμένα παπούτσια.Το τσαγκαράδικο ήταν ο χώρος όπου ήταν ο πάγκος, οι βελόνες, οι σκοράφες, τα σουβλιά, τα σφυριά και οι λίμες, οι τανάλιες και τα καλαπόδια. Τότε δεν υπήρχαν κόλλες και μηχανές. Ο τσαγκάρης δούλευε ώρες ατελείωτες, φορώντας πάντα τη χαρακτηριστική δερμάτινη ποδιά του. Εκεί δεχόταν και τις παραγγελίες των πελατών του.
Ένα ζευγάρι παπούτσια τότε κόστιζε σχεδόν μια χρυσή λίρα και για να φτιαχτούν χρειαζόταν 2-3 μέρες δουλειά. Τα παπούτσια ήταν χειροποίητα, ήταν ραφτά και καρφωτά. Για να τα κατασκευάσει ο τσαγκάρης αγόραζε το δέρμα. Το ψιλό δέρμα το χρησιμοποιούσε για το πάνω μέρος του παπουτσιού και το χοντρό για τις σόλες.
Φραντζέσκα Καλαργύρου
Αγγειοπλάστης
Ποθητή Παλαιολόγου
Σιδεράς
Οι σιδεράδες έφτιαχαν με τα χέρια τους ό,τι υπήρχε από σίδερο. Στη φωτιά ζέσταιναν τα σίδερα για να τα κάνουν εύπλαστα και μετά τα έπιαναν με μια μεγάλη τανάλια και τα έβαζαν στο αμόνι. Το αμόνι ήταν μια μεγάλη βάση πάνω στην οποία έβαζαν τα σίδερα που θα επεξεργάζονταν. Εκεί χτυπούσαν το κοκκινισμένο από τη φωτιά σίδερο με ένα μεγάλο σφυρί και του έδιναν τη μορφή που ήθελαν. Ήταν πάρα πολύ σκληρή δουλειά που ήθελε πολλή δύναμη γιατί τα σίδερα ήταν βαριά και γιατί οι σιδεράδες ήταν συνέχεια δίπλα στη φωτιά και γέμιζαν μουντζούρα.
Μαρία Καπούτσου
Πεταλωτής
Ανδρέας Φαρούπος
Παγοπώλης
Το επάγγελμα του παγοπώλη είχε ξεχωριστή θέση στα παλιά χρόνια και ειδικά ο παγοπώλης που ήταν πλανόδιος.
Ήταν ένα επάγγελμα εποχιακό, που άρχιζε από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο μήνα. Η σούστα ή ένα τρίτροχο καρότσι ή ένα γαιδουράκι ήταν τα μεταφορικά μέσα με τα οποία μετέφεραν τις κολόνες πάγου από τα παγοπωλεία της πόλης. Για να μη λιώνει ο πάγος τον σκέπαζαν με τα τσουβάλια ή χοντρά πανιά και φυσικά ο διανομέας έπρεπε να κινείται γρήγορα.
Για να μην παγώνουν τα χέρια του φορούσε χοντρά γάντια και για εργαλεία είχε ένα πριόνι για να κόβει τον πάγο και ένα γάντζο με τον οποίο χτυπούσε την κολόνα για να ανοίξει και να τη μεταφέρει στον προορισμό της, σπίτια ή μαγαζιά.Το μεροκάματο του παγοπώλη ήταν πολύ σκληρό.
Λευτέρης Σκιαδάς
Υφάντρα
Υφάντρες ονομάζονται οι γυναίκες που ύφαιναν τα νήματα του αργαλειού, αλλά και τα υφαντά υφάσματα στον αργαλειό.Ο αργαλειός ήταν το εργαλείο της υφαντικής.
Η τέχνη της υφαντουργίας αναπτύχθηκε στο Βόρειο Αιγαίο το 2ο αιώνα. Μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη της υφαντουργίας έπαιξε το ότι οι κοπέλες έπρεπε μόνες τους να ετοιμάσουν τα προικιά τους. Παράλληλα όμως η τέχνη αυτή βοηθούσε και οικονομικά τις οικογένειες αυτές. Το να ξέρεις λοιπόν την τέχνη του αργαλειού ήταν τότε πολύ σημαντικό.
Για την κατασκευή νημάτων οι υφάντρες χρησιμοποιούσαν κυρίως μετάξι, λινάρι και βαμβάκι. Το γνέσιμο το έκαναν οι ίδιες ακολουθώντας διαφορετική διαδικασία για κάθε υλικό. Στον αργαλειό επίσης γίνονταν και οι κουρελούδες.
Κατερίνα Ραγκούση
Τελάλης (Ντελάλης)
Ο τελάλης παλιά ήταν ο άνθρωπος που φώναζε τα νέα στο χωριό, όταν γινόταν κάτι.
Αλεξάνδρα Ματέι
Γανωτής (Γανωτζής, Γανωματής)
Γανωτής ονομάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει χάλκινα σκεύη με κασσίτερο. Οι γανωτζήδες ήταν συνήθως πλανόδιοι τεχνίτες που αναλάμβαναν το στίλβωμα των χάλκινων οικιακών σκευών όπως τα ταχριά, τα καζάνια, τα κουτάλια, τα πηρούνια κλπ.
Η φωνή του πλανόδιου γανωτή δεν ακούγεται πια στις γειτονιές. Στις αρχές του 2ου αιώνα, ο γανωτζής κουβαλούσε στην πλάτη του τα απαραίτητα εργαλεία και περπατώντας φώναζε και καλούσε τις νοικοκυρές να του φέρουν τα είδη που χρειάζονταν γάνωμα. Έστηνε τη γκαζιέρα του στην αυλή του σπιτιού. Έλιωνε τον κασσίτερο. Αφού καθάριζε το εσωτερικό του σκεύους με σπίρτο και το έτριβε με κουρασάνι (τριμμένο κεραμίδι), κράταγε το σκεύος με τσιμπίδα πάνω από τη φωτιά και έριχνε μέσα το νησιαντήρι (χλωριούχο αμμώνιο), για να στρώσει καλύτερα το καλάι πάνω στο χάλκωμα. Αφού το σκούπιζε καλά, άπλωνε το λιωμένο καλάι σε όλη την επιφάνεια του σκεύους μ' ένα χοντρό βαμβακερό ύφασμα. Ζητούσε και από τη νοικοκυρά του σπιτιού μια λεκάνη με κρύο νερό στην οποία βουτούσε το σκεύος που γάνωσε και λαμπύριζε στον ήλιο.
Το επάγγελμα αυτό συνδέεται κυρίως με τους τσιγγάνους και αποτελεί ένα από τα παραδοσιακά τους επαγγέλματα.
Το γάνωμα έπρεπε να γίνεται συχνά για λόγους υγείας, κυρίως στα σκεύη που χρησιμοποιούσαν στο μαγείρεμα, οπότε οι γανωτζήδες είχαν δουλειά όλο το χρόνο.Τα τελευταία χρόνια το επάγγελμα αυτό έχει εξαφανιστεί, αφού τα μαγειρικά σκεύη είναι πλέον ανοξείδωτα και δε χρειάζονται επικασσιτέρωση. Σήμερα υπάρχουν ελάχιστοι τεχνίτες στην επαρχία που υπαπασχολούνται αφού τα εναπομείναντα χρηστικά χάλκινα σκεύη είναι ελάχιστα.
Ράνια Χατζή
Αφού διαβάσαμε τις πληροφορίες για τα επαγγέλματα που χάθηκαν ή χάνονται και συζητήσαμε για αυτά, παίξαμε ένα παιχνίδι. Πήραμε διάφορες εικόνες από τα συγκεκριμένα επαγγέλματα και άλλα σαν αυτά και προσπαθήσαμε να βρούμε ποιο επάγγελμα απεικονίζει κάθε φωτογραφία. Τέλος, τις κολλήσαμε σε ένα χαρτόνι και διακοσμήσαμε την τάξη μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου